De ouderwetse detectiveroman kenmerkt zich, zoals de Nederlandse auteur Anne van Doorn onlangs zei, door één nadrukkelijk aspect; deductie. Door middel van onderzoek, dingen uitsluiten, feiten verzamelen en causale verbanden leggen, sluit het net zich langzaam rond een dader of motief. En inderdaad, zo zijn de thrillers van Sir Arthur Conan Doyle en Agathie Christie opgemaakt. De laatste jaren zijn de echte detectives wat dunner bezaaid. Het draait tegenwoordig meer om de spanning, snelheid en soms gruwel dan het echte speurwerk. Maar, toch zijn er nog steeds échte detectives te verkrijgen. Een Noorse auteur die inmiddels ruim 21 thrillers in dit genre heeft geschreven, is Gunnar Staalesen. Wie, horen we vragen? Nou, de man achter de Bergense privédetective Varg Veum! Een recente uit deze reeks is Grote zus.

Varg Veum is privédetective in de kuststad Bergen maar heeft het de laatste tijd rustig. Het werk van een detective is niet meer zo gewild als voorheen en Veum is blij als er een vrouw, Norma, aan zijn bureau staat. De schrik slaat hem echter om het hart als blijkt dat het zijn zus is! Haar petekind, Emma Hagland, is verdwenen en Norma is op zoek. Ze schakelt Veum in om onderzoek te doen. Hij gaat op zoek maar belandt daarbij al snel in een warboel van emoties, oude zaken en zwijgende personen. Echt een casus voor de beroemdste privédetective (althans, in de boeken), Varg Veum.

Grote zus is zoals gezegd de 21ste thriller rondom Varg Veum en eigenlijk behoeft de oude, cynische privéspeurder geen introductie. Zijn thuisbasis is Bergen en zijn standaardhouding is die van ‘eens kijken hoe de vork écht in de steel zit’. En die opvatting helpt hem in zijn werk, zo ook in Grote zus waarbij de verdwijningszaak eigenlijk de deksel van de gesloten pot is. Wat eruit komt tijdens het onderzoek, zijn verhoudingen, historie en mensen die meer op hun lever hebben dan ze kwijt willen. Het is aan Veum om hier een weg in te zoeken. Daar heeft hij in Grote zus wel een redelijke aanloop voor nodig. Het is alleen al een bereklus (en dus ook voor de lezer) om de veelvoud aan personages én de verhoudingen helder te krijgen. Dit zorgt voor verwarring bij de lezer en een regelmatig terugkerende vraag ‘wie is dit ook alweer’. Dat haalt de snelheid, met name in de eerste helft van Grote zus, uit het verhaal. Maar, laat dat geen beletsel zijn om Grote zus op te pakken; het is namelijk Deductie met de hoofdletter D van Dikke prima. Want Staalesen laat je meespeuren met Veum en geeft daarbij mondjesmaat aanwijzingen en onderdelen van de puzzel. Voor de liefhebbers van dit speurwerk is Grote zus een echte aanrader. De plot die Staalesen voorschotelt is daarbij interessant genoeg om door te willen lezen. De climax die daarop volgt is al even onvoorspelbaar. Die blijft wel even hangen, zoals gezegd.

Varg Veum is de ouderwetse detective die niet had misstaan in de boeken van Agathie Christie. Staalesen laat in Grote zus zijn speurder lekker rondneuzen in een interessant plot met spetterende climax. Deductie met een hoofdletter D!