Nicky Runge is tot het verschijnen van Aap in pak nog niet bekend als auteur van boeken. De Nederlandse schrijfster schrijft korte verhalen en essays. Hierbij gebruikt ze haar kennis over sociale taalkunde die ze heeft opgedaan tijdens haar studie. Momenteel promoveert ze aan de universiteit van Hongkong en doet ze onderzoek naar identiteit en sociale taalkunde. Haar kennis over de mens in zijn sociale habitat is in haar debuutroman nadrukkelijk aanwezig.
Het boek speelt zich, net als een deel van het eigen leven van de auteur, af in Hongkong. In deze roman beschrijft ze een zoektocht van een jonge journaliste, Ava, die op zoek is naar haar eerste scoop. De zoektocht is er een naar de op mysterieuze wijze verdwenen jonge vrouwen die allen op dezelfde plaats voor het laatst gezien zijn. Het zijn alle drie vrij anonieme vrouwen, die voor het laatst gesignaleerd zijn in de Chunking Mansions, een enorme woontoren in Hongkong. Om de verdwijningen te kunnen onderzoeken gaat Ava undercover werken in de toren. Ze belandt in een bizarre wereld vol dubbele agenda’s.
De schrijfstijl van Runge is zeer beeldend met veel metaforisch taalgebruik. Het eerste hoofdstuk begint pakkend met een brief van Ava aan haar kunstmatige evenbeeld. De auteur neemt ons, af en toe bijna filosofisch, mee in het denken over een aantal zeer actuele, sociale en vooral morele vraagstukken. In haar zoektocht maakt Ava kennis met mensen uit diverse sociale lagen van de samenleving die allen op hun eigen manier in een innovatieve wereld vol machtspelletjes hun hoofd boven water proberen te houden of hun eigen hachje proberen te redden. Ze raakt verstrikt in deze spelletjes en maakt kennis met een ander leven; een leven vol kunstmatige intelligentie in de vorm van robots die gebaseerd zijn op echte vrouwen. Wat het gevaar van kunstmatige intelligentie is en wat het voor effect heeft op de rolverdeling tussen man en vrouw zijn voorbeelden van de vraagstukken in dit boek. Net als de kracht en de macht die gepaard gaat met de maakbaarheid van de ideale “mens” ten opzichte van de onzekerheid en eenzaamheid waaruit de behoefte hiernaar is ontstaan.
Deze vraagstukken beschrijft Runge in korte hoofdstukken die zijn geschreven vanuit de ik-persoon Ava. Door af en toe haar vlotte schrijfstijl even een pauze te gunnen wordt je als lezer aangezet tot denken over wat je net hebt gelezen. De titel is daarvan een voorbeeld. Met “Aap in pak” refereert de schrijfster aan een prachtige metafoor die op de achterflap is uitgeschreven. Het gaat over de kans dat een aap in een schrijverskostuum met het indrukken van willekeurige toetsen uiteindelijk een kopie van een van William Shakespeares meesterwerken zou kunnen schrijven. Geen genialiteit of creativiteit, maar het verstrijken van de tijd is hierop van invloed. Ben jij de aap in het pak?
De flaptekst van Aap in pak suggereert echter ook een meer spannend, misschien zelfs enigszins sciencefiction verhaal. Dit valt echter tegen. De vermissing en de hachelijke situaties waarin Ava terecht komt, hadden dieper kunnen worden uitgewerkt, waardoor het boek spannender zou zijn geworden. Nu is het een voortkabbelende roman met sociaal- maatschappelijke thema’s zoals hebzucht, vrouwenemancipatie, macht, eenzaamheid, homoacceptatie, onzekerheid, kunstmatige intelligentie, geloof en maakbaarheid als hoofdthema’s. Prima uitgewerkt, maar een laagje suspense zou het boek nóg beter hebben gemaakt.