Hex is de vijfde roman die Thomas Olde Heuvelt (1983) heeft geschreven en de eerste die ik van hem lees. Niet dat ik dit aanvankelijk van plan was. Ik was op een regenachtige zondag aan het twitteren toen een bericht van uitgeverij Luitingh Sijthoff mijn aandacht trok. Hex zou in het Engels worden vertaald en binnenkort op de Amerikaanse markt worden uitgebracht. Dat zette me aan het denken. Het kon toch zeker niet zo zijn dat een Amerikaan het boek eerder zou lezen dan ik?
Een medetwitteraar (Remko Meddeler) vond dat ik het inderdaad nooit zover mocht laten komen en de uitgever (Luiting Sythoff) was het daar – hoe kan het ook anders – roerend mee eens. Als ik toen nog niet overtuigd was om het boek aan te schaffen dan was het wel nadat de auteur in kwestie er zelf ook nog en schepje bovenop deed. Hij suggereerde mij – ook weer via twitter - om zijn boek via zijn eigen website te bestellen omdat ik dan een gesigneerd exemplaar zou ontvangen. Tegen al deze positieve druk was ik vanzelfsprekend niet bestand en nog geen week later lag het boek bij mij thuis op de deurmat. Gesigneerd en wel. Met een mooie noot toegevoegd: Duistere dromen toegewenst. Dat is helemaal niet zo moeilijk als je het boek voor de laatste keer hebt dichtgeslagen.
Maar goed, waar gaat het verhaal eigenlijk over? Sinds eeuwen is het dorpje Beek in de greep van de Wylerheks, een vrouw die ergens in de zeventiende eeuw van hekserij werd verdacht en daarvoor na uitvoerige martelingen tot de strop werd veroordeeld. Ze komt echter een eeuw later op onverklaarbare wijze terug en zet meerdere inwoners uit Beek tot gekte en zelfmoord aan. Dat is het moment waarop een stel inwoners haar ogen en mond dichtnaaien om haar zodoende in toom te houden. Sindsdien blijft het tot in de huidige tijd relatief rustig in het dorp als je een paar zeer merkwaardige zaken buiten beschouwing laat. Ten eerste is de Wylerheks al die eeuwen blijven leven en maakt ze nog steeds haar dagelijkse rondjes door het dorp en ten tweede is iedereen die in het dorp Beek is komen wonen gedoemd om daar voor altijd te blijven. Alleen al een weekje buiten de dorpsgrenzen leidt tot ernstige depressies en zelfmoordneigingen. In overleg met de AIVD is door de bewoners besloten om het bestaan van de heks geheim te houden om grotere ellende te voorkomen. Een stel jongeren in het dorp besluit deze gang van zaken echter niet langer te pikken en gaat de confrontatie met de heks aan. Met alle huiveringwekkende gevolgen van dien.
In het begin ga je als lezer nog vol goede moed van start. Een gelukkig gezinnetje in een mooi pittoresk dorp aan de rand van een uitgestrekt bosgebied. Oké, er is een heks in het gebied in het actief en het dorp rust onder een eeuwenoude vloek, maar wat geeft het? Het maakt het verhaal er immers alleen maar spannender en amusanter op. Denk popcornhorror. Het (soms wat jeugdige) taalgebruik en het veelvuldig gebruik van videoblogs lijkt daar ook op aan te sluiten. Als er problemen ontstaan dan wordt er met woorden gesmeten als ‘clusterfuck’ en de hoogste level van ‘fucked-upheid’.
Al snel blijkt het boek echter een heel andere kant uit te gaan dan je als lezer verwacht en raakt het boek doordrenkt van een sombere zwaarmoedigheid waarvan je weet dat het allemaal nooit meer goed kan komen. Toch blijf je door de dwingende schrijfstijl van Thomas - die als een strenge dirigent optreedt - lezen naar het onvermijdelijke einde. Deze zal ik hier uiteraard niet verklappen, maar wees gewaarschuwd. Een stevige maag is een vereiste. De spanning culmineert uiteindelijk in een apotheose van orgastisch geweld. Als je van stevige, onvervalste, horror houdt dan ben je hier helemaal aan het goede adres. En laat ik nou net een fanboy van dit genre zijn. Als de spanning dan ook nog eens goed gedoseerd wordt opgevoerd en er voor alle betrokkenen steeds meer op het spel gaat staan dan weet je dat je een echte winner aan het lezen bent.
Ik heb me naar het einde toe wel meer dan eens afgevraagd of het niet teveel van het goede was. Het lijkt bijna alsof de hele louteringsberg van Dante wordt overgedaan, maar dat is ook precies de bedoeling geweest van de schrijver. Dit boek is dus niet voor de fijnzinnigen onder ons, maar degenen die dit weten te overleven wacht een rijk en vooral donker boek dat lang bij zal blijven.
HEX was zoals eerder gezegd mijn eerste kennismaking met Thomas Olde Heuvelt, maar het zal wat mij betreft zeker niet de laatste zijn.
Wat vinden lezers...
Veelzeggend zonder woorden
HEX kostte me twee dagen, wat niet onaangenaam was, op een comfortabele bank en met koffie onder handbereik. Ik had te maken met de versie met het herschreven slot, zo bleek in het nawoord. Niet erg, al maakt het wel nieuwsgierig naar het oorspronkelijke eind.
Het verhaal over heks Katharina, die Beek sinds de late middeleeuwen in haar greep houdt, leest vlot weg, bouwt zich op naar een extatische climax en is doorregen met doem en verdommenis.
Toch blijft, als de rook is opgetrokken, een aantal vragen over. Katharina is overduidelijk een dolende geest. Hoe is het bijv. mogelijk dat een verschijning die doorgaans louter uit energie bestaat, bloedt, kringen in regenplassen maakt en tegen een lantaarnpaal opbotst? Ze laat zich zelfs verbergen onder doeken. In het begin stoorde ik me daaraan, maar naarmate het verhaal vorderde, werd Katharina er menselijker door. Daarnaast verplaatst de plaatselijke jeugd een complete lantaarnpaal om de heks letterlijk dwars te zitten. Zou het niet handiger zijn geweest om een volle container als barrière op het trottoir te plaatsen? Desalniettemin is Hex m.i. een lekker volumineus boek met een griezelig verhaal.
Hoewel Katharina niet kan spreken - men heeft haar ogen en mond dichtgenaaid - was zij naar mijn mening het meest veelzeggende personage. Ik weet niet of het de bedoeling van de schrijver was, maar ze zat al snel in mijn hart. Eén nachtmerrie heeft ze me wel opgeleverd. Ik zag haar niet verschijnen naast mijn bed, maar het gevoel van uitsluiting buiten een groep, dat haar verhaal me gaf, was minstens zo beklemmend.
Een medetwitteraar (Remko Meddeler) vond dat ik het inderdaad nooit zover mocht laten komen en de uitgever (Luiting Sythoff) was het daar – hoe kan het ook anders – roerend mee eens. Als ik toen nog niet overtuigd was om het boek aan te schaffen dan was het wel nadat de auteur in kwestie er zelf ook nog en schepje bovenop deed. Hij suggereerde mij – ook weer via twitter - om zijn boek via zijn eigen website te bestellen omdat ik dan een gesigneerd exemplaar zou ontvangen. Tegen al deze positieve druk was ik vanzelfsprekend niet bestand en nog geen week later lag het boek bij mij thuis op de deurmat. Gesigneerd en wel. Met een mooie noot toegevoegd: Duistere dromen toegewenst. Dat is helemaal niet zo moeilijk als je het boek voor de laatste keer hebt dichtgeslagen.
Maar goed, waar gaat het verhaal eigenlijk over? Sinds eeuwen is het dorpje Beek in de greep van de Wylerheks, een vrouw die ergens in de zeventiende eeuw van hekserij werd verdacht en daarvoor na uitvoerige martelingen tot de strop werd veroordeeld. Ze komt echter een eeuw later op onverklaarbare wijze terug en zet meerdere inwoners uit Beek tot gekte en zelfmoord aan. Dat is het moment waarop een stel inwoners haar ogen en mond dichtnaaien om haar zodoende in toom te houden. Sindsdien blijft het tot in de huidige tijd relatief rustig in het dorp als je een paar zeer merkwaardige zaken buiten beschouwing laat. Ten eerste is de Wylerheks al die eeuwen blijven leven en maakt ze nog steeds haar dagelijkse rondjes door het dorp en ten tweede is iedereen die in het dorp Beek is komen wonen gedoemd om daar voor altijd te blijven. Alleen al een weekje buiten de dorpsgrenzen leidt tot ernstige depressies en zelfmoordneigingen. In overleg met de AIVD is door de bewoners besloten om het bestaan van de heks geheim te houden om grotere ellende te voorkomen. Een stel jongeren in het dorp besluit deze gang van zaken echter niet langer te pikken en gaat de confrontatie met de heks aan. Met alle huiveringwekkende gevolgen van dien.
In het begin ga je als lezer nog vol goede moed van start. Een gelukkig gezinnetje in een mooi pittoresk dorp aan de rand van een uitgestrekt bosgebied. Oké, er is een heks in het gebied in het actief en het dorp rust onder een eeuwenoude vloek, maar wat geeft het? Het maakt het verhaal er immers alleen maar spannender en amusanter op. Denk popcornhorror. Het (soms wat jeugdige) taalgebruik en het veelvuldig gebruik van videoblogs lijkt daar ook op aan te sluiten. Als er problemen ontstaan dan wordt er met woorden gesmeten als ‘clusterfuck’ en de hoogste level van ‘fucked-upheid’.
Al snel blijkt het boek echter een heel andere kant uit te gaan dan je als lezer verwacht en raakt het boek doordrenkt van een sombere zwaarmoedigheid waarvan je weet dat het allemaal nooit meer goed kan komen. Toch blijf je door de dwingende schrijfstijl van Thomas - die als een strenge dirigent optreedt - lezen naar het onvermijdelijke einde. Deze zal ik hier uiteraard niet verklappen, maar wees gewaarschuwd. Een stevige maag is een vereiste. De spanning culmineert uiteindelijk in een apotheose van orgastisch geweld. Als je van stevige, onvervalste, horror houdt dan ben je hier helemaal aan het goede adres. En laat ik nou net een fanboy van dit genre zijn. Als de spanning dan ook nog eens goed gedoseerd wordt opgevoerd en er voor alle betrokkenen steeds meer op het spel gaat staan dan weet je dat je een echte winner aan het lezen bent.
Ik heb me naar het einde toe wel meer dan eens afgevraagd of het niet teveel van het goede was. Het lijkt bijna alsof de hele louteringsberg van Dante wordt overgedaan, maar dat is ook precies de bedoeling geweest van de schrijver. Dit boek is dus niet voor de fijnzinnigen onder ons, maar degenen die dit weten te overleven wacht een rijk en vooral donker boek dat lang bij zal blijven.
HEX was zoals eerder gezegd mijn eerste kennismaking met Thomas Olde Heuvelt, maar het zal wat mij betreft zeker niet de laatste zijn.