Met Amanda schreef Jelmer Jepsen (1976) zijn derde roman na Vallen als het heet is (2013; Prometheus) en De circusvrouw (2015; Xander Uitgevers) en wat een mooie en vooral wonderlijke roman is het geworden.

Amanda is een boek dat je letterlijk tegemoet knalt in de boekhandel. Je kunt het mooi of lelijk vinden, maar de gele voorkaft met een grote groene slang en een roze rug vallen in ieder geval op. De inhoud van het boek is al net zo extrovert als de buitenkant van het boek. De grote groene slang op de voorkant van het boek is Gloria, een valse boa constrictor die bij de elfjarige kettingrokende Amanda als huisdier in huis woont. De enig andere medebewoner is de overleden vader van Amanda die ze in de vriezer heeft gestopt om kwalijke geuren te vermijden. Op school schopt ze tegen alles en iedereen aan, en oh ja, haar moeder zit al een paar jaar in de gevangenis vanwege een poging tot moord op de vader van Amanda. Het zal duidelijk zijn, hier is geen sprake van een ideale huisje boompje beestje gezinssituatie.

Normaliter zou dit allemaal vrij absurd klinken en misschien is het dat ook wel, maar Jelmer Jepsen weet dit in geuren en kleuren vertelde verhaal nog geloofwaardig te presenteren ook. Amanda besluit om in haar eentje op een queeste door Florida gaat met de bedoeling om haar moeder op te zoeken en bij haar in de gevangenis te gaan wonen. De gemiddelde lezer zal denken: ho, ho, dat gaat zo maar niet meisje, maar 11-jarige meisjes hebben zo hun eigen logica. Een logica die door Jepsen ook op een heel logische manier wordt verteld, waardoor je toch heel erg geneigd bent om een heel eind in haar gedachtenwereld mee te gaan. Ze bekent de moord op haar vader in de veronderstelling dat ze dan samen met haar moeder in de gevangenis mag wonen, maar natuurlijk blijkt de realiteit van de volwassen wereld toch wat weerbarstiger te zijn.

De grote verdienste van Jelmer Jepsen is hoe knap hij de wereld vanuit de ogen van een elfjarige aanschouwelijk maakt. Jelmer Jepsen maakt van Amanda een meisje dat - ondanks of misschien juist vanwege haar onvoorspelbare nukken en grillen - een zeer realistische indruk maakt. Het maakt dat de lezer de keuzes die de getroebleerde Amanda maakt wellicht niet altijd goedkeurt, maar wel ten volle begrijpt. De conversaties die ze heeft met volwassenen knetteren van de speelsheid en inventiviteit.

De omgeving waar Amanda in woont speelt een prominente rol in het boek. De manier waarop Jelmer Jepsen de voorsteden van Miami en het zuiden van Florida omschrijft is bijzonder. De rauw realistische beschrijvingen van de arme voorsteden van Miami en het luxueuze South Beach worden mooi gecombineerd met de dromerig poëtische omschrijvingen van het warme, vochtige en drukkende klimaat waaronder Florida gebukt gaat. Je voelt daarbij bijna de dampen door de pagina’s heen slaan. De wereldpers en het justitiële systeem van Amerika worden verder bijzonder humoristisch beschreven. Wat moeten die in hemelsnaam denken van een 11-jarig meisje die zegt haar vader te hebben vermoord en daar later weer net zo gemakkelijk op terugkomt?

De verandering van vertelperspectief halverwege het boek werkt uitstekend. Verschillende volwassen personages nemen dan het verhaal over, de gevangenisdirecteur, de directrice van Amanda’s school en Amanda’s advocaat. Wat vanuit een elfjarige nog allemaal zo logisch leek, wordt in de wereld van de volwassenen volstrekt absurdistisch. De rechtlijnigheid van een elfjarige geest gaat maar slecht de verbinding aan met de geest van volwassenen die over verschillende agenda’s en verantwoordelijkheden moeten schaken. Pas dan blijkt ook hoe realistisch Jepsen zijn personage heeft gecreëerd, want het is echt even loslaten als lezer en jezelf eraan herinneren dat je zelf ook een volwassene bent en je jezelf terug moet verplaatsen naar de wereld van volwassenen. Amanda is daardoor naast een bijzonder knappe vooral een heel speelse roman geworden.